Tilburg, 6 december 2004 – Gemeenten wenden slechts 15% van de 1,6 miljard die zij beschikbaar hebben aan voor rentegratietrajecten. De rest van het budget, ruim 1,3 miljard euro zit vast in verplichtingen op vooral gesubsidieerde arbeid. Dit blijkt uit een quick scan die TNO Arbeid in opdracht van Borea, de brancheorganisatie voor private rentegratiebedrijven heeft uitgevoerd. ” Dit geeft een totaal ander beeld op de omzet van rentegratiebedrijven en effectiviteit van inzet van middelen”, aldus Ella Vogelaar, Voorzitter van Borea.
Momenteel bedraagt het totale gemeentelijke rentegratiebudget in de Wet Werk en Bijstand 1,6 miljard euro. Nogal eens wordt gedacht dat dit volledige bedrag door gemeenten wordt ingekocht op de private rentegratiemarkt. De werkelijkheid blijkt echter geheel anders: een belangrijk deel van dit budget (circa 85%) zit nog vast in vnl. gesubsidieerde arbeid en zal mogelijk pas de komende jaren vrij komen door uitstroom uit de gesubsidieerde arbeid. Totaal wordt circa 250 miljoen euro van het gemeentelijk rentegratiebudget besteed bij private rentegratiebedrijven. De quick scan die TNO Arbeid heeft uitgevoerd onder zes grote gemeenten geeft verder een indicatief beeld dat van de zogenaamde vrije ruimte (dat deel waarvoor geen specifieke aanbestedingsverplichtingen gelden) in beperkte mate gebruik wordt gemaakt. De meeste gemeenten zetten vrijwel alle resterende rentegratiegelden weg via aanbesteding. Hieraan kunnen ook aan gemeente gelieerde instellingen deelnemen. Deze organisaties worden relatief vaker ingeschakeld bij trajecten die gericht zijn op activering en zorg.
Slecht zicht op effectiviteit in gemeentelijke rentegratiemarkt
Resultaten van rentegratie in de gemeentemarkt ontbreken, terwijl met het UWV al grote stappen zijn gezet. Borea heeft sinds 2002 samen met het UWV gewerkt aan het transparant krijgen van prestaties van individuele rentegratiebedrijven. Vrijwel alle trajecten uit het contractjaar 2001 zijn afgerond, zodat hiervan het eindresultaat beschikbaar is. Gemiddeld is voor 42% van de clinten (WWers en Arbeidsgehandicapten) uitstroom naar werk gerealiseerd. Voor de resultaten in de gemeentemarkt ontbreekt een dergelijk eenduidig en representatief beeld echter nog steeds. Indicatie van het Borea Keurmerk levert een beeld van 25% tot 30% succesvolle uitstroom, terwijl de Agenda van de Toekomst, waarin grote gemeenten hun prestaties naar het ministerie van SZW inzichtelijk maken spreekt van 35% uitstroom uit de uitkering. Uit benchmarkrapportages van het Borea Keurmerk komt het beeld naar voren dat bij gemeenten naast uitstroom naar regulier werk een belangrijk deel van de prestaties richting gesubsidieerde arbeid en sociale activering wordt gemeten. Borea pleit ervoor dat ook voor gemeenten een gezamenlijke benchmark komt, waarin gemeenten en rentegratiebedrijven de resultaten inzichtelijk maken.
Van prijsvechtermarkt naar duurzame rentegratie
“Helaas moet ik constateren, dat we in een aanbestedingscircus zijn beland, waar ik een absolute tegenstander van ben. De huidige aanbestedingspraktijk leidt tot veel onvrede bij gemeenten en rentegratiebedrijven. Zo moet de administratieve lastendruk echt naar beneden”, aldus Vogelaar. Maar ook de wijze van aanbesteden kan beter: aanbestedingen waarbij een plaatsingsresultaat wordt gevraagd van meer dan 70%, en gegund wordt op de laagste prijs zijn gedoemd te mislukken. De resultaatfinanciering is te ver doorgeschoten, met als gevolg dat de kwalitatieve inzet op gegunde trajecten zal afnemen. Door de wijze van aanbesteden en de introductie van scherpe vormen van outputfinanciering dreigt de rentegratiemarkt verder af te zakken naar een ordinaire prijsvechtermarkt. Borea is van mening dat een dergelijke eenzijdige prijsconcurrentie ten koste gaat van de kwaliteit van dienstverlening, waarvan de clint uiteindelijk de dupe is. Borea acht het noodzakelijk dat rentegratie in het perspectief van de ontwikkeling naar duurzame participatie wordt geplaatst. Het gaat er daarbij niet alleen om dat mensen zo snel mogelijk uit de uitkering zijn, zoals in de huidige wijze van aanbesteden wordt beoogd. Maar vooral ook om de inzetbaarheid van (potentile) werknemers op langere termijn. Ten slotte leidt alleen het duurzaam investeren in mensen tot blijvende rentegratie en daadwerkelijke schadelastbeperking.
Bron: Borea