Kort na het verschijnen van de eerste Aanr’ader viel bij de UWV-arbeidsdeskundigen een brief op de mat. Afzender: UWV. Corine Houtzagers, directeur Sociaal Medische zaken, schreef daarin dat UWV zich niet kon vinden in het interview met Elske ter Veld. Tijdens een pittig interview vertelt zij waarom.
Door: Bas Hagoort
Verkeerd beeld
Het interview met Elske ter Veld deed aardig wat stof opwaaien bij UWV. Juist in een periode dat UWV toch al zwaar onder vuur ligt door het aangekondigde extra banenverlies, schetste zij twee weinig verheffende toekomstscenario’s voor UWV- arbeidsdeskundigen. Als er niets zou veranderen zouden die “of kunnen gaan uitkijken naar een nieuwe baan, of zelf arbeidsongeschikt raken”.
De uitholling van het vak van de UWV-arbeidsdeskundige waar Elske ter Veld over sprak is volgens Corine Houtzagers echter niet aan de orde. “Ik betreur het dat mevrouw Ter Veld niet op de hoogte was van de ontwikkelingen bij UWV. Reeds in juni is in Utrecht op een conferentie voor arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen van UWV duidelijk gemaakt dat de taken van UWV-arbeidsdeskundigen aanzienlijk worden gentensiveerd en uitgebreid. In het kader van het project ‘Werk boven Uitkering’ zullen de arbeidsdeskundigen een veel prominentere plaats krijgen in de claimbeoordeling en in de rentegratieactiviteiten. Die nieuwe rol is zelfs met sketches verduidelijkt. De demotiverende toekomstscenario’s van mevrouw Ter Veld geven dus een totaal verkeerd beeld.”
Werk boven Uitkering
Ze licht verder toe: “Het project ‘Werk boven Uitkering’ geeft een concrete invulling aan de missie van UWV. Daarin is een zeer belangrijke rol weggelegd voor rentegratieactiviteiten. Als UWV moeten wij onze toegevoegde waarde duidelijk maken. Die toegevoegde waarde bestaat uit onze know how op het gebied van rentegratie. Wat we in de uitzendbranche al lieten zien, moeten we nu vertalen naar andere klantgroepen. Arbeidsdeskundigen zullen zich daarom gaan ontwikkelen tot rentegratiecoach. Dit houdt in dat hij het vaste aanspreekpunt voor de klant wordt en actief betrokken raakt bij het totale rentegratietraject. Hij wordt als het ware een soort casemanager. Momenteel zijn we druk bezig om een kwaliteitsplaatje te maken voor zowel de verzekeringsartsen als de arbeidsdeskundigen. Zodra we in kaart hebben aan welke eisen zij in de toekomst moeten voldoen zullen we interne opleidingen en trainingen gaan verzorgen. Daarbij streven we naar maatwerk: je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat bij de jongere generatie arbeidsdeskundigen andere accenten worden gelegd dan bij meer ervaren arbeidsdeskundigen. Die eerste groep heeft immers nog relatief weinig ervaring met rentegratieactiviteiten.”
Keuzes maken
Deze herpositionering van UWV-arbeidsdeskundigen moet plaatsvinden in een tijd van veranderende wetgeving, hoge werkdruk en bezuinigingen. Het aangepast Schattingsbesluit (aSB) betekent dat UWV-arbeidsdeskundigen tot 2007 een stuwmeer aan herbeoordelingen te verwerken krijgen. Dat moeten zij bovendien doen met minder mensen en minder hulpmiddelen. Valt dat te rijmen met de ambitieuze plannen? Corine Houtzagers: “Ik geef toe dat het geen eenvoudige klus wordt. We zullen keuzes moeten maken. Te starre indicatoren moeten misschien wel worden losgelaten. De politiek verplicht ons om voor 2007 een heleboel geregeld te hebben, maar we kunnen geen ijzer met handen breken. Toch denk ik dat er de komende twee jaar voldoende inhoudelijke ruimte zal zijn om ons voor te bereiden op een efficinte en kwalitatief hoogwaardige manier van werken. Het aantal herbeoordelingen valt door het sociaal akkoord lager uit dan verwacht en de instroom in de WAO is sterk gereduceerd. De werkdruk is dus te overzien. Daarnaast is UWV bezig met een interne efficiencyslag. De herinrichting van de functionele aansturing van verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen is daar een voorbeeld van.”
Gebrekkige communicatie
Houtzagers erkent dat het nog schort aan het uitdragen van de missie ‘Werk boven Uitkering.’ Nog lang niet iedereen, zowel binnen als buiten UWV, is op de hoogte van de veranderingen die plaatsvinden bij UWV. Dit verklaart ook waarom mensen als Elske ter Veld en externe arbeidsdeskundigen zich soms hardop afvragen hoe de toekomst van UWV-arbeidsdeskundigen eruit ziet. “De communicatie bij UWV kan soms inderdaad beter. Ook de manier waarop de extra bezuinigingen bekend werden, verdiende niet de schoonheidsprijs. Daar zijn we ons van bewust en daar werken we ook aan. We zullen ook vaker van mediakanalen zoals de Aanr’ader gebruik maken omÊ intern en extern te communiceren waar we mee bezig zijn. ‘Werk boven Uitkering’Ê moet niet zozeer in een project zitten, maar in de hoofden van mensen. Dat lukt alleen als we erin slagen om het nut van deze missie duidelijk te maken.”
Geen auto
Van UWV-arbeidsdeskundigen wordt verwacht dat zij zich ontwikkelen tot rentegratiecoach, maar hun bedrijfsauto zullen ze in moeten leveren. Dit maakt een kwalitatief hoogwaardige invulling van hun vak er niet makkelijker op. Van een rentegratiecoach mogen we immers verwachten dat hij of zij mobiel genoeg is om alle betrokkenen in een rentegratietraject actief te bezoeken. Komt hierdoor ook niet het Professioneel Statuut in het geding? Houtzagers: “Het Professioneel Statuut kan en mag absoluut niet onder druk komen te staan. Dan zouden we als UWV het contact met onze professionals verliezen. Wij zien voldoende mogelijkheden om de kwaliteit van de uitvoering van het vak te waarborgen zonder dat daar een eigen auto voor nodig is.”
Kop van Jut
Nu het sociale vangnet verder wordt verkleind zal de arbeidsdeskundige steeds vaker een boodschapper van slecht nieuws zijn. De recente dreigbrieven aan UWV maken duidelijk dat arbeidsdeskundigen het risico lopen als een Kop van Jut te worden gezien. Wordt daar rekening mee gehouden door? Houtzagers: Daar maken wij ons inderdaad ernstig zorgen over. De dreigbrieven die UWV heeft ontvangen en de recente maatschappelijke ontwikkelingen geven aan dat we ons bewust moeten zijn van de risico’s. Tijdens onze interne opleidingen moeten we daarom veel aandacht besteden aan het omgaan met teleurgestelde clinten. We zullen er alles aan doen om onze arbeidsdeskundigen zo goed mogelijk voor te bereiden en te beschermen.”
Grote uitdaging
Bang voor een grote uitstroom van UWV-arbeidsdeskundigen is Corine Houtzagers niet. “De UWV-arbeidsdeskundigen staan voor een grote uitdaging. Ik denk dat de meeste van hen ook benieuwd zijn naar dit veranderingsproces. In de komende periode moeten we als UWV onze toegevoegde waarde duidelijk maken. Als we daarin slagen zie ik de toekomst van de professionals bij UWV heel positief in. Al kan ik natuurlijk geen garantie geven, want UWV is en blijft voor een groot deel afhankelijk van de politiek.”
Klik hier om het interview met Elsjke ter Veld te lezen.
Bas Hagoort is bestuurslid van de SRA en directeur van arbeidsdeskundig adviesbureau Van Brunschot-van Summeren-Hagoort, Arbeidsdeskundige Adviezen B.V. te Uden.